Boodschappen doen wanneer er sprake is van een dieet kost meer tijd, oplettendheid en voorbereiding dan wanneer u nergens op hoeft te letten. Het kopen van levensmiddelen is voor coeliakiepatiënten is niet altijd eenvoudig. Bij ieder product staat de vraag “is dit glutenvrij” centraal. Met de onderstaande informatie willen we u helpen om uw boodschappenmandje glutenvrij te vullen.
Is dit product eigenlijk wel glutenvrij?
Allergievrije merkartikelenlijsten en glutenvrije databank
Er bestaan merkartikelenlijsten die u als handig hulpmiddel kunt gebruiken bij het boodschappen doen. De lijsten geven een opsomming van glutenvrije markartikelen waarvan de fabrikant heeft aangegeven dat het betreffende product glutenvrij is. De uitgave van de merkartikelenlijst is een momentopname, het blijft altijd noodzakelijk om de etiketten te lezen voor de zekerheid.
De lijst is opgedeeld in categorieën (productgroepen) bijvoorbeeld, brood en ontbijtproducten, soepen en bouillon, kant- en klaarproducten, zuivel en snoep. De lijst vermeld de merknaam van het artikel en de producent, bijvoorbeeld paardenworst van de HEMA of aardbeienveters van Candy Tree.
Deze lijsten zijn verkrijgbaar via het Voedingscentrum Nederland (www.voedingscentrum.nl)
Op de website www.livaad.nl is een online databank opgenomen met meer dan 17.000 glutenvrije producten. De lijst wordt regelmatig geüpdate. De informatie is nooit ouder dan een jaar, 75% van de informatie is zelfs niet ouder dan 6 maanden. Hierdoor worden wijzigingen in receptuur snel opgepakt en worden producten die wel gluten zijn gaan bevatten van de lijst afgevoerd en nieuwe glutenvrije producten toegevoegd.
Voor smartphones (bijvoorbeeld de iPhone) is inmiddels graits software beschikbaar waarmee barcodes (EAN-codes) van producten kunnen worden gescand. Via de telefoon wordt contact gemaakt met de databank waarna u direct te zien krijgt op uw mobiele telefoon of het betreffende product glutenvrij is of niet.
Checken, checken en nog eens checken!
Helaas kunt u er niet van uitgaan dat producten die u eerder heeft aangeschaft en glutenvrij waren dat altijd blijven. Het staat producenten namelijk vrij om hun receptuur aan te passen. Het gebeurt dan ook regelmatig dat producten die in het verleden glutenvrij waren, nu of in de toekomst wel weer gluten bevatten. Andersom kan het natuurlijk ook gebeuren dat producten die u niet kon gebruiken opeens glutenvrij zijn geworden. Het is dan ook essentieel dat u de etiketten blijft controleren of producten nog steeds glutenvrij zijn. Kijk hiervoor ook op etiketten lezen.
Speel op safe
Neem altijd het zekere voor het onzekere bij het kopen van levensmiddelen. Hieronder hebben we hiervoor een aantal tips voor u op een rijtje gezet:
- Lees altijd voor de zekerheid het etiket, productenten mogen de receptuur van producten veranderen. Voor levensmiddelen geldt dus niet eens glutenvrij altijd glutenvrij!
- Als u een ingrediënt niet kent, laat het product dan liever in het schap liggen
- Over het algemeen geldt de regel: hoe meer bewerking een product heeft ondergaan, hoe groter de kans dat het gluten bevat
- Houd rekening met kruisbesmetting. Sommige levensmiddelen worden in een omgeving gemaakt waar ook glutenhoudende producten worden verwerkt.
- Soms staat op de verpakking: ‘kan sporen van gluten bevatten’, laat het product dan liever in het schap liggen
- Laat blokjes kaas, worst of andere levensmiddelen die worden aangeboden in de winkel liever liggen. Ook al is het product zelf misschien glutenvrij. Iemand anders kan wel gluten aan zijn handen hebben en op die manier de levensmiddelen besmetten
- Maak gebruik van de merkartikelenlijsten van het Voedingscentrum Nederland of gebruik de online databank van Livaad om snel en zeker te weten of het product dat u wil kopen glutenvrij is
- Let op beschadigde verpakkingen. Glutenvrije producten kunnen tijdens productie, verpakking, transport en opslag besmet raken met gluten wanneer de verpakking beschadigd en/of kapot is
Waar zijn glutenvrije producten te koop?
Voor glutenvrije producten kunt u terecht in verschillende winkels en webwinkels:
Supermarkt
De meeste supermarkten krijgen steeds meer glutenvrije producten in hun assortiment. Toch blijft het vaak nog wel zoeken. Steeds meer producten in de supermarkt zijn voorzien van het glutenvrij teken (de aar met een streep erdoorheen) of het woord glutenvrij.
Veel supermarkten hebben ook een apart schap met dieetproducten waar ook glutenvrije producten bij staan. Blijf in de supermarkt ook vragen om glutenvrije producten. Hoe meer er gevraagd wordt naar dergelijke producten des te groter de kans dat het assortiment wordt aangepast / uitgebreid.
In welke winkels kan ik eigenlijk terecht voor mijn glutenvrije boodschappen?
Bakker, slager en groentewinkel
Bij de bakker loopt u een verhoogd risico op besmetting met gluten omdat het een plaats is waar veel met meel en bloem wordt gewerkt. Eventuele glutenvrije producten bevinden zich in dezelfde ruimte waardoor besmetting met gluten makkelijk kan optreden. Vraag uw bakker om advies.
Bij de slager geldt hetzelfde euvel. Er zijn gekruide en/of gemarineerde vleessoorten die gluten bevatten. Is met zekerheid te zeggen dat deze vleessoorten niet via het personeel of via materiaal (messen, snijplanken etc.) zijn ‘besmet’? Vraag uw slager om advies.
De groentewinkel is in principe een ‘veilige winkel’ omdat groenten en fruit van nature glutenvrij zijn.
Speciaalzaken
In de natuurwinkel, reformwinkel, gezondheidswinkel en sommige drogisterijen (bijv. De Tuinen) is over het algemeen een groter assortiment glutenvrije producten te vinden dan in de supermarkt.
Webwinkels
Er komen steeds meer webwinkels die over een groot assortiment glutenvrije producten beschikken. Ook de prijs is vaak voordeliger dan in de winkel. Een webwinkel met een groot assortiment is bijvoorbeeld www.glutenvrijewebshop.nl maar ook fabrikanten hebben veelal webwinkels waar online glutenvrije producten kunnen worden gekocht.
Met die App op mijn telefoon, ga ik tegenwoordig weer fluitend boodschappen doen. Bij twijfel even scannen… De online databank, maakt mijn leven een stuk makkelijker!